Η ανάγκη για πρόσληψη εργαζομένων από τρίτες χώρες (εκτός Ε.Ε.) είναι πλέον μια καθημερινότητα για τις περισσότερες ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις, ειδικά στους κλάδους του τουρισμού, της γεωργίας και της εστίασης. Με τη νέα νομοθεσία (Ν. 5038/2023), το τοπίο διαμορφώνεται με μεγαλύτερη σαφήνεια αλλά και αυστηρότερους ελέγχους. Σε αυτόν τον οδηγό θα μάθετε τι ισχύει σήμερα για τη νόμιμη απασχόληση αλλοδαπών στην Ελλάδα.

Ο νέος Κώδικας Μετανάστευσης

Ο βασικός νόμος που ρυθμίζει την εργασία υπηκόων τρίτων χωρών είναι ο Ν. 5038/2023. Ορίζει με σαφήνεια τους τύπους αδειών, τις διαδικασίες μετάκλησης, την εποχιακή εργασία, αλλά και τις υποχρεώσεις των εργοδοτών.

Ποιες είναι οι βασικές μορφές νόμιμης απασχόλησης;

Οι πολίτες τρίτων χωρών μπορούν να εργαστούν στην Ελλάδα υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και με βάση έγκυρη άδεια. Οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις είναι:

• Άδεια διαμονής με δικαίωμα εργασίας (τύπου Ε.1, Ε.4, Ε.5, Ε.6)

• Εθνική θεώρηση εισόδου (visa D) με σκοπό την εργασία

• Άδεια εποχικής εργασίας έως 9 μήνες (π.χ. τουρισμός, αγροτικές εργασίες)

• Αλιεργασία (ειδική visa έως 11 μήνες)

Τι είναι η «μετάκληση» εργαζομένων;

Η μετάκληση είναι η βασική νόμιμη διαδικασία πρόσκλησης ενός πολίτη τρίτης χώρας από έναν εργοδότη στην Ελλάδα. Προϋποθέτει:

• Εγκεκριμένη θέση στην Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου

• Υπογεγραμμένη σύμβαση εργασίας (τουλάχιστον ενός έτους)

• Εισοδηματικά κριτήρια από τον εργοδότη

Η διαδικασία γίνεται ηλεκτρονικά και περιλαμβάνει την έκδοση visa και την υποβολή αίτησης για άδεια διαμονής.

Τι ισχύει για την εποχική εργασία;

Εργοδότες μπορούν να προσκαλέσουν προσωπικό για εργασία έως 9 μήνες ανά 12μηνο, υπό τον τίτλο διαμονής Ε.5 ή Ε.6. Απαιτείται σύμβαση, κατάλληλο κατάλυμα και υποβολή αίτησης στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση.

Υποχρεώσεις και πρόστιμα για τους εργοδότες

Οι εργοδότες έχουν την υποχρέωση να:

• Ελέγχουν τη νομιμότητα των εγγράφων

• Δηλώνουν την πρόσληψη στο ΕΡΓΑΝΗ

• Ασφαλίζουν τον εργαζόμενο (ΕΦΚΑ)

Η απασχόληση χωρίς τα απαραίτητα έγγραφα επιφέρει:

• Πρόστιμο 1.500 € (για νόμιμο διαμένοντα χωρίς δικαίωμα εργασίας)

• Πρόστιμο 5.000 € (για παράνομα διαμένοντα)

• Πρόστιμο 10.500 € (για αδήλωτη εργασία)

Ποια δικαιώματα έχουν οι εργαζόμενοι;

Οι εργαζόμενοι με άδεια διαμονής απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα με τους Έλληνες εργαζόμενους:

• Ίδια εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα

• Δικαίωμα προσφυγής στις αρχές και τα δικαστήρια

• Δικαίωμα συμμετοχής σε σωματεία και απεργίες

Ποιοι είναι οι εμπλεκόμενοι φορείς;

• Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου – για τις άδειες και τις αιτήσεις

• Αποκεντρωμένες Διοικήσεις – για την εξέταση φακέλων

• Ελληνικά Προξενεία – για τις θεωρήσεις εισόδου

• Επιθεώρηση Εργασίας – για έλεγχο εργοδοτών

• Συνήγορος του Πολίτη – για παραβιάσεις δικαιωμάτων

H Ελλάδα προσφέρει σαφές νομικό πλαίσιο για την πρόσληψη αλλοδαπών, αλλά απαιτεί σοβαρότητα και συνέπεια από εργοδότες και εργαζόμενους. Η σωστή ενημέρωση και η τήρηση των διαδικασιών διασφαλίζουν μια επιτυχημένη και νόμιμη εργασιακή σχέση.